Melanom

31 Ekim 2025
| Yorum yapılmamış
|

Melanom (Cilt Kanseri)

Melanom, ciltteki pigment (renk) üretiminden sorumlu olan melanosit adı verilen hücrelerden gelişen bir cilt kanseri türüdür. Genellikle aşırı güneş ışığına maruz kalma, açık ten rengi ve kalıtsal yatkınlık en önemli risk faktörleri arasındadır.
Ortalamanın üzerinde sayıda beni olan kişilerde melanom gelişme olasılığı daha yüksektir. Tedavi edilmezse, melanom cildin derin tabakalarına ilerleyerek kan ve lenf damarları aracılığıyla diğer organlara yayılabilir. Bu nedenle, erken teşhis yaşam kurtarıcı öneme sahiptir.

Melanom Belirtileri Nelerdir?

Melanom, vücudun herhangi bir bölgesinde — hatta güneşe maruz kalmayan alanlarda bile — ortaya çıkabilir.
En sık sırt, bacaklar, yüz ve kollar gibi bölgelerde görülür. Genellikle kahverengi veya siyah renkli bir lezyon şeklindedir. Var olan bir benden gelişebileceği gibi, normal bir cilt bölgesinde de yeni bir leke olarak belirebilir.

Melanomun erken fark edilmesinde ABCDE kriterleri oldukça önemlidir. Bu yöntem, bir cilt lekesinin şüpheli olup olmadığını anlamaya yardımcı olur:

  • A – Asimetri: Lezyonun iki yarısı birbirine benzemiyorsa, simetri bozulmuş olabilir.
  • B – Border (Kenar Düzensizliği): Kenarları düzensiz, girintili-çıkıntılı ya da bulanık görünüyorsa dikkat edilmelidir.
  • C – Color (Renk Değişkenliği): Aynı leke içinde kahverengi, siyah, kırmızı, mavi gibi farklı tonlar bulunuyorsa risklidir.
  • D – Diameter (Çap): 6 mm’den (kurşun kalem silgisi büyüklüğü) büyük lekeler incelenmelidir.
  • E – Evolving (Evrim / Değişim): Mevcut bir bende boyut, renk, şekil veya hissedilen değişiklik varsa doktora başvurulmalıdır.

Melanomlar zamanla yavaş büyüyebilir, bu yüzden en ufak değişiklik bile göz ardı edilmemeli ve bir plastik cerrahi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Melanom şüphesi olan lezyonlarda biyopsi yapılması tanı koymak için şarttır. Alınan doku örneği laboratuvarda incelenir ve tanı doğrulanır.

Cerrahi Tedavi

Melanom tedavisinin ilk basamağı genellikle cerrahi eksizyondur. Bu işlemde:

  • Görünür lezyon ve çevresindeki güvenli bir cilt alanı çıkarılır.
  • Çıkarılan doku, tüm kanserli hücrelerin temizlendiğinden emin olunması için patolojiye gönderilir.

Erken evre melanomlarda (örneğin melanom in situ), bu cerrahi işlem genellikle yeterlidir.
Ancak tümör derin dokulara yayılmışsa, ek doku çıkarımı veya rekonstrüktif cerrahi (örneğin plastik cerrahi ile yara kapatma) gerekebilir.

İleri Evre Tedavi

Melanom cildin ötesine yayılmışsa, hastalığın vücutta başka yerlere metastaz yapıp yapmadığını anlamak için:

  • MRI (Manyetik Rezonans)
  • BT (Bilgisayarlı Tomografi)
  • PET Tarama
  • Sentinel (Bekçi) Lenf Nodu Biyopsisi gibi testler uygulanabilir.

Metastatik melanom durumunda tedavi, hastalığın evresine göre:

  • Cerrahi müdahale
  • Radyoterapi
  • Kemoterapi
  • İmmünoterapi gibi yöntemlerin kombinasyonu ile planlanabilir.

Melanomun Önlenmesi

Melanomun önlenmesinde erken farkındalık ve güneşten korunma alışkanlıkları büyük önem taşır:

  • 11.00–16.00 saatleri arasında güneşten kaçının.
  • Yüksek koruma faktörlü (SPF 30 ve üzeri) güneş kremi kullanın.
  • Solaryumdan uzak durun.
  • Derinizdeki benleri düzenli olarak kendi kendinize kontrol edin.
  • Şüpheli bir leke fark ettiğinizde vakit kaybetmeden plastik cerrahına başvurun.

Ailesinde melanom öyküsü olan veya çok sayıda atipik beni bulunan kişilerde düzenli cilt muayeneleri daha da önemlidir.

Erken Teşhis Hayat Kurtarır

Melanomun erken teşhisi, tedavi başarısını doğrudan etkiler.
Zamanla değişen, kaşınan, kabuklanan, kanayan veya renk değiştiren bir ben fark ettiğinizde mutlaka bir cilt hastalıkları uzmanına görünün.
Erken müdahale, hastalığın ilerlemesini engeller ve yaşam kalitesini korur.

Melanomdan Şüpheleniyorsanız

Cildinizde şüpheli bir leke veya hızla değişen bir ben fark ettiyseniz, gecikmeden bir plastik cerrahi uzmanına başvurun.
Uzman hekim tarafından yapılacak değerlendirme ve uygun tedavi planı ile melanom başarıyla kontrol altına alınabilir.Melanom, ciltteki pigment (renk) üretiminden sorumlu olan melanosit adı verilen hücrelerden gelişen bir cilt kanseri türüdür. Genellikle aşırı güneş ışığına maruz kalma, açık ten rengi ve kalıtsal yatkınlık en önemli risk faktörleri arasındadır.
Ortalamanın üzerinde sayıda beni olan kişilerde melanom gelişme olasılığı daha yüksektir. Tedavi edilmezse, melanom cildin derin tabakalarına ilerleyerek kan ve lenf damarları aracılığıyla diğer organlara yayılabilir. Bu nedenle, erken teşhis yaşam kurtarıcı öneme sahiptir.

Melanom Belirtileri Nelerdir?

Melanom, vücudun herhangi bir bölgesinde — hatta güneşe maruz kalmayan alanlarda bile — ortaya çıkabilir.
En sık sırt, bacaklar, yüz ve kollar gibi bölgelerde görülür. Genellikle kahverengi veya siyah renkli bir lezyon şeklindedir. Var olan bir benden gelişebileceği gibi, normal bir cilt bölgesinde de yeni bir leke olarak belirebilir.

Melanomun erken fark edilmesinde ABCDE kriterleri oldukça önemlidir. Bu yöntem, bir cilt lekesinin şüpheli olup olmadığını anlamaya yardımcı olur:

  • A – Asimetri: Lezyonun iki yarısı birbirine benzemiyorsa, simetri bozulmuş olabilir.
  • B – Border (Kenar Düzensizliği): Kenarları düzensiz, girintili-çıkıntılı ya da bulanık görünüyorsa dikkat edilmelidir.
  • C – Color (Renk Değişkenliği): Aynı leke içinde kahverengi, siyah, kırmızı, mavi gibi farklı tonlar bulunuyorsa risklidir.
  • D – Diameter (Çap): 6 mm’den (kurşun kalem silgisi büyüklüğü) büyük lekeler incelenmelidir.
  • E – Evolving (Evrim / Değişim): Mevcut bir bende boyut, renk, şekil veya hissedilen değişiklik varsa doktora başvurulmalıdır.

Melanomlar zamanla yavaş büyüyebilir, bu yüzden en ufak değişiklik bile göz ardı edilmemeli ve bir plastik cerrahi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Melanom şüphesi olan lezyonlarda biyopsi yapılması tanı koymak için şarttır. Alınan doku örneği laboratuvarda incelenir ve tanı doğrulanır.

Cerrahi Tedavi

Melanom tedavisinin ilk basamağı genellikle cerrahi eksizyondur. Bu işlemde:

  • Görünür lezyon ve çevresindeki güvenli bir cilt alanı çıkarılır.
  • Çıkarılan doku, tüm kanserli hücrelerin temizlendiğinden emin olunması için patolojiye gönderilir.

Erken evre melanomlarda (örneğin melanom in situ), bu cerrahi işlem genellikle yeterlidir.
Ancak tümör derin dokulara yayılmışsa, ek doku çıkarımı veya rekonstrüktif cerrahi (örneğin plastik cerrahi ile yara kapatma) gerekebilir.

İleri Evre Tedavi

Melanom cildin ötesine yayılmışsa, hastalığın vücutta başka yerlere metastaz yapıp yapmadığını anlamak için:

  • MRI (Manyetik Rezonans)
  • BT (Bilgisayarlı Tomografi)
  • PET Tarama
  • Sentinel (Bekçi) Lenf Nodu Biyopsisi gibi testler uygulanabilir.

Metastatik melanom durumunda tedavi, hastalığın evresine göre:

  • Cerrahi müdahale
  • Radyoterapi
  • Kemoterapi
  • İmmünoterapi gibi yöntemlerin kombinasyonu ile planlanabilir.

Melanomun Önlenmesi

Melanomun önlenmesinde erken farkındalık ve güneşten korunma alışkanlıkları büyük önem taşır:

  • 11.00–16.00 saatleri arasında güneşten kaçının.
  • Yüksek koruma faktörlü (SPF 30 ve üzeri) güneş kremi kullanın.
  • Solaryumdan uzak durun.
  • Derinizdeki benleri düzenli olarak kendi kendinize kontrol edin.
  • Şüpheli bir leke fark ettiğinizde vakit kaybetmeden plastik cerrahına başvurun.

Ailesinde melanom öyküsü olan veya çok sayıda atipik beni bulunan kişilerde düzenli cilt muayeneleri daha da önemlidir.

Erken Teşhis Hayat Kurtarır

Melanomun erken teşhisi, tedavi başarısını doğrudan etkiler.
Zamanla değişen, kaşınan, kabuklanan, kanayan veya renk değiştiren bir ben fark ettiğinizde mutlaka bir cilt hastalıkları uzmanına görünün.
Erken müdahale, hastalığın ilerlemesini engeller ve yaşam kalitesini korur.

Melanomdan Şüpheleniyorsanız

Cildinizde şüpheli bir leke veya hızla değişen bir ben fark ettiyseniz, gecikmeden bir plastik cerrahi uzmanına başvurun.
Uzman hekim tarafından yapılacak değerlendirme ve uygun tedavi planı ile melanom başarıyla kontrol altına alınabilir.